Over het project
Het indrukwekkende gebouw in Art Nouveau stijl-van de school Vervloesem met zijn mooie tuin is gelegen in Sint-Lambrechts-Woluwe. Juf Dominique De Langhe sensibiliseert er de kinderen voor de rijkdom van natuur en milieu tijdens een halve dag buiten de “klas”-ruimte en -tijd.
Als we binnenkomen in het lokaal dat “Notre.uni.vert” (onze groene ruimte/universum) heet, worden we onthaald door de “natuurlijke” kerstversiering, kleine rubberen laarsjes en dito schopjes en allerhande materiaal. Met een creatieve insteek is “Notre.uni.vert” een ontdekkings- en doeruimte rond milieu in de brede zin van het woord voor kinderen van de 2e kleuterklas tot het 1e leerjaar.
KOERSWIJZIGING
Aanvankelijk “was er bij mij de zin om te veranderen, om niet meer de traditionele klastitularis te blijven”, vertrouwt de juf ons toe. “Dan was er het verlangen om me te ontplooien in een domein dat me nauw aan het hart ligt”. Ten slotte maakten de directie en de gemeente een en ander mogelijk door in het begin van het schooljaar 2013-2014 respectievelijk te antwoorden op een projectoproep van Leefmilieu Brussel en de deeltijdse betrekking “gedetacheerde natuur” te financieren. “In die context vond ik het belangrijk om iets voor te stellen dat zowel voor mijn collega’s als voor mij geschikt was.” De juf heeft dan een project ingediend om per ‘halve’ klas te werken rond de moestuin, koken en in bredere zin rond natuur. De werking in kleine groepjes is aangepast aan die “natuur”-activiteiten en ontlast andere leerkrachten. Die kunnen dan bepaalde activiteiten verfijnen, focussen op meer gerichte zaken of kinderen met leermoeilijkheden helpen.
MOESTUINEN IN BAKKEN
Zodra het project werd aanvaard door Leefmilieu Brussel, kreeg de school een klein budget voor de aankoop van materiaal en kon het ook rekenen op twee animatiedagen van de vzw “Tournesol-Zonnebloem”. Concreet zijn de kinderen begonnen met “kleur te geven”. In afwachting van het verkrijgen van bepaalde toestemmingen, hebben ze bloempotten geplant die ze op gebruikte en geschilderde paletten plaatsten. Ze zijn ook de moestuinbakken van de gedeelde tuin in de buurt gaan bezoeken.
Toevallig bevindt de school zich net naast de gemeentelijke serres. Daar hebben de kinderen hun eerste erwtjes geplant toen ze achter de kantine een klein perceel ter beschikking kregen. Maar aangezien de toegekende ruimte niet groot genoeg was, heeft de directie voorgesteld om de teeltruimte elders aan te leggen. Zo zijn op initiatief van juf Dominique de “moestuinbakken” achter de school ontstaan. Want op dat moment was die ruimte nog niet in gebruikBij de activiteiten stelt de juf vast dat de kinderen het heel leuk vinden om met hun handen in de aarde te wroeten ondanks een aarzelend begin. Ze vertrekt ook van het principe dat ze maximaal moeten deelnemen aan de activiteiten en hun eigen ervaringen moeten opdoen. Ze illustreert haar betoog met een anekdote over een zak potgrond: “Hoewel die zak veel te zwaar was voor één kind was de instructie om hem naar de moestuin te brengen. Een van de leerlingen heeft geprobeerd om hem te dragen maar al snel heeft de groep zich georganiseerd en hebben ze de handen in elkaar geslagen om de zak met een aantal te dragen. Het is dankzij zo’n situaties dat een reeks vaardigheden worden aangeleerd (wat is zwaar of niet, woordenschat, wereldoriëntatie, …)”
BUITEN DE SCHOOL
Dominique is ervan overtuigd dat je niet ver moet gaan om interessante dingen te ontdekken. Zo ging ze met haar leerlingen wandelen in de groene zone langs de Woluwelaan dicht bij de school. Bij die uitjes namen kinderen schors, dennenappels, takken en twijgjes mee die ze dan gebruikten bij artistieke activiteiten.
De leerlingen van de kleuterklas zijn ook een dagje gaan doorbrengen op de kinderboerderij “Le Petit Foriest”, in Vieux-Genappe. Op het programma stond de bereiding van confituur en soep met groenten uit de moestuin. Die activiteiten houden verband met wat Dominique het hele jaar door doet in “Notre.uni.vert” maar in een ander kader. Via al die ervaringen wennen de leerlingen ook aan begrippen als respect voor dieren, planten maar ook voor anderen en zichzelf.En dat is nog niet alles! In deze school vol potentieel wordt het thema milieu in alle mogelijke vormen vertaald: inzamelen van batterijen, kurken doppen en plastic dopjes voor verenigingen die de fondsen investeren in sociale projecten; afschaffen van drankautomaten; groepsverkoop van bekers en mini-animatie door de kinderen om leerlingen van andere klassen te sensibiliseren om kraantjeswater te drinken; kookworkshop rond de groentemanden van SAGAL (Solidaire Aankoopgroepen voor Artisanale Landbouw) besteld door de directie … Al die inspirerende activiteiten worden grotendeels gedragen door “Kleine bloem” of “Juf Dominique natuur”, zoals de kinderen haar graag noemen.Tijdens een activiteit in de tuin stellen Dominique en haar leerlingen vast dat een boom aan het groeien is in een van de moestuintjes. Een opmerkzaam kind toont haar dat er een klein “knoopje” verschijnt aan de stam van die boom met een litteken. In werkelijkheid was een van de takjes die gebruikt werd als klimstokje wortel gaan schieten. “Vooraleer het project “Notre.uni.vert” op te starten, was ik bang dat ik niet genoeg activiteiten zou kunnen voorstellen aan de kinderen!”, geeft de juf toe. “Nu heb ik gewoon tijd te kort, want de natuur is even ongelofelijk en verrassend als de kinderen zelf!”.
VERWONDERING: GISTEREN EN MORGEN
De kinderen konden ook deelnemen aan animaties rond afval sorteren en rond bijen, respectievelijk gegeven door de vzw “Goodplanet” en “Apis Bruoc Sella”. Ook volgend jaar staat dit op het programma. Dominique zal van haar kant nog activiteiten uitwerken rond welzijn. Ten slotte maakt ze plannen om volgend jaar een kippenhok in de school te installeren! De gemeente ondersteunt het project. Nu is het enkel nog een plek vinden …
