Een veelbelovende start van een pilootproject
Tijdens het schooljaar 2021-2022 is het project ‘een repair café in mijn school’ van start gegaan, geleid door de vereniging Repair Together met de steun van Leefmilieu Brussel. Zoals de naam al aangeeft, wil het initiatief een of meer repair cafés in Brusselse scholen installeren. Aan het begin van het schooljaar zijn meneer Léonard en zijn klas van het 1e middelbaar sociale wetenschappen het avontuur aangegaan. Vandaag is er dankzij dit project een interessante samenwerking tot stand gekomen tussen de school Saint-Dominique en het repair café van Schaarbeek.
Tijdens de eerste ontmoetingen met het Repair Together-team werden verschillende obstakels genoemd, waaronder het gebrek aan reparatievaardigheden binnen de school. Het repair café-netwerk besloot al snel om Jonas Léonard in contact te brengen met Sylvie Colassin, een van de vrijwillige coördinatoren van het repair café in Schaarbeek sinds meer dan 15 jaar. Het gemeenschapshuis waar het repair café vroeger gevestigd was, is verkocht en de groep vrijwilligers is op zoek naar een nieuwe locatie om zich te vestigen… Dit is de perfecte gelegenheid om een band te smeden tussen de twee instellingen.
Deze specifieke manier van samenwerken is een andere dan oorspronkelijk in het proefproject was voorzien omdat de leerlingen en de school zelf geen dragers van het repair café zijn. De synergie levert echter veel voordelen voor beide partijen op, alsook uitstekende leermogelijkheden, én dat alles in een duurzaam kader en in de geest van de repair cafés.
Op een zonnige dag in mei 2022 ontmoeten twee Repair Together-animatrices Sylvie en Jonas om te praten over het reilen en zeilen van het repair café, dat eind april van start kon gaan. De animatrices, Sandy en Oanez, hebben reeds het genoegen gehad de leerlingen van meneer Leonard te sensibiliseren tijdens 4 klasactiviteiten die aan het einde van het trimester werden georganiseerd: Wat is een repair café?, Smartphone – de wereld rond, defect in een elektriciteitscircuit en een overzicht van de lineaire tot circulaire economie. Deze activiteiten werden in februari 2022 nog uitgebreid met een rondleiding bij de circulaire initiatieven op See-U-site voor de leerlingen van het 3e tot 5e middelbaar. Vandaag de dag zijn er bijna 100 leerlingen van Saint-Dominique gesensibiliseerd voor reparatie en we kijken uit naar de evolutie van de samenwerking tussen het repair café en de school!
Interview met Sylvie en Jonas, de twee trekkers van het project
Wat is voor jou het belang van het opzetten van een repair café in een school?
Sylvie: Toen we Jonas ontmoetten, spraken we over het potentieel van het repair café om jongeren te motiveren die willen stoppen met school.
Het opleidingsaspect van een repair café vinden we fantastisch en we zijn er dan ook meteen voor gegaan! We hebben hier bijvoorbeeld een jongere die samen met zijn vader vrijwillig elektronica komt repareren terwijl hij de school niet meer leuk vond. Hij vindt het echter wel leuk om te komen werken en te leren in het repair café. Er is ook een reële behoefte om handenarbeid en het potentieel van de leerlingen naar waarde te schatten en dat is iets wat bij ons centraal staat.
Deze jongere praat vandaag zelfs met ons over het motiveren van andere leerlingen en het opzetten van projecten samen met andere scholen om deze jongeren uit te nodigen om het principe van het repair café te komen ontdekken en begrijpen, en waarom het niet eens uitproberen… Er staat geen leeftijd op vrijwilligerswerk!
Jonas: Door studenten te betrekken bij een repair café krijgen zij ook de kans om te helpen, om hun tijd en kennis te geven, en dat is een kans die zij niet altijd krijgen, vooral als zij uit een minder bevoorrecht milieu komen.
Uiteindelijk zou het wel eens een van de weinige keren kunnen zijn waarbij een concept om hen draait (waarbij ze in de schijnwerpers worden gezet).
Wat zijn vandaag de voordelen van de synergie tussen het repair café en de school?
Sylvie: Vanuit logistiek oogpunt bood deze gelegenheid ons een goede locatie, naast een voldoende grote ruimte, zowel binnen als buiten! Deze buitenruimte wordt vooral gewaardeerd wanneer ik moet schuren en lawaai en stof moet maken. Het geluk van onze vrijwilligers is onze prioriteit, dus het vinden van de juiste plek was belangrijk, en een plek die aansluit bij onze waarden en wensen. Saint-Dominique is een goede ‘voedingsbodem’ voor ons, er zijn al geweldige initiatieven en geëngageerde mensen. We ontmoeten ook een ander publiek dan alleen de mensen uit de wijk: jongeren, leerkrachten … We ontvangen dit publiek met open armen! Van onze kant investeren we ook in de plek zelf.
We zien het als een soort broederschapsuitwisseling. We herstellen de plek waar we onze herstellingen uitvoeren! In de keuken hebben we handgrepen op de lades gezet, stoppen in de gootstenen, we hebben hun koffiezetapparaat hersteld … We hebben ook dingen voor de leerkrachten gerepareerd, zoals de wieltjes van de borden die wat stroef liepen!
Jonas: Dankzij deze samenwerking hebben wij enerzijds toegang tot de vaardigheden die ons ontbraken, maar anderzijds denk ik ook dat sommige schoolgebouwen baat zouden kunnen hebben bij een openstelling naar de wijk. Uiteindelijk is de school een instelling waar mensen niet zo graag naartoe gaan, maar hier hebben we de kans om dat te veranderen. Het is een prachtige omgeving en de binnenplaats wordt te weinig gebruikt. Het is jammer dat we niet meer mensen ervan kunnen laten genieten. Logistiek gezien is het niet evident en hier hebben we verantwoordelijke mensen die het lokaal op een zondag willen beheren! Er is dus een sociaal doel en nog veel meer.
Nu het repair café van start is gegaan en jullie samenwerking vorm begint te krijgen, wat zijn jullie plannen voor de leerlingen?
Sylvie: Voor deze gelegenheid gaan wij een beetje verder dan ons gebruikelijke kader: wij nemen van tevoren herstelopdrachten aan, zodat wij direct kunnen beschikken over de specifieke reserve-onderdelen voor de leerlingen. We hebben ook meer gespecialiseerde vrijwilligers gevraagd om te komen helpen. Het idee is om samen te repareren en dit is een repair café zonder druk. Wij willen vooroordelen veranderen, laten zien dat het oké is als het niet lukt en dat je niet te bang hoeft te zijn om te breken of te falen. Ervaring wordt doorgegeven.
Meesterschap is niet iets wat je meteen hebt, dat is normaal. Het is ook belangrijk voor jongeren om te weten dat ze plezier kunnen hebben in een job … vooral als het om schoolverlaters gaat.
Jonas: We zijn langzaam in de school beginnen communiceren om de mensen te laten weten dat hier nu een repair café is. Ik verwacht dat deze namiddag enkele leerkrachten en opvoeders op bezoek komen.
Het idee is om met onze leerlingen te communiceren, om ze in actie te krijgen. Dan willen we ook een speciaal repair café organiseren voor de leerlingen, tijdens de week en met een thema dat hen bijzonder aanbelangt… smartphones en computers!
Voorwerpen komen terug tot leven en de toekomst ziet er kleurrijk uit
Sylvie en Jonas blijven toekomstige projecten en mogelijkheden bespreken, zoals de herstelling van een vloot fietsen zodat jongeren uitstapjes kunnen maken in Brussel. Terwijl volgen de bezoeken in het repair café elkaar op, in de zon en in een goede stemming. Een grasmaaier waarvan de messen geslepen moeten worden, een stuk kinderspeelgoed dat stuk is, schoenen die moeten worden gelijmd… Het repair café in Saint-Dominique is in volle gang. De Repair Together-animatrices vertrekken met een glimlach op hun gezicht, ongeduldig om te ontdekken wat deze synergie nog meer in petto heeft!
Interview op 08/05/2022 Oanez Nisot, Sandy Van Meerbeeck, Jonas Léonard, Sylvie Colassin.
Repair café van Schaarbeek, elke 2e zondag van de maand op de speelplaats van l’Institut Saint-Dominique, van 14u tot 17u, ingang via het hek in de Theunisstraat. Iedereen kan komen helpen (of zich laten helpen) met het herstellen van allerlei voorwerpen.
www.saintdominique.be/secondaire/sitenew/spip.php?article2956
