Over het project
Groenten telen op een speelplaats, ze geduldig zien groeien en als de tijd rijp is, smullen van de oogst… Dat is het project van het 5e en 6e middelbaar in het Instituut De Mot-Couvreur die met een compostbak de cirkel rond maakten!
“De aarde is heel nat, we hoeven niet te gieten”, merkt Youssef, leerling van het 5e middelbaar, op. Hij staat recht op de speelplaats met een hand in de bloembak die dient als moestuin. “Volgend jaar moeten we eraan denken om gaten te boren in de bak of moeten we er een zeil boven kunnen leggen om te vermijden dat de planten te nat worden”, stelt een andere leerling voor.Welkom bij de leerlingen van het 5e middelbaar optie “humane ecologie” van het Instituut De Mot-Couvreur. Tussen april en mei hebben ze een moestuin en een compostbak geïnstalleerd samen met hun leerkrachten humane ecologie en toegepaste wetenschappen. Een project dat mooi past in hun schoolloopbaan en dat zelfs de leerlingen van de optie kok ten goede zal komen!
TOEGEVOEGDE WAARDE VINDEN
“Het voordeel is dat dit soort project snel geïmplementeerd kan worden”, legt Laurence Auchet, verantwoordelijk voor de les humane ecologie, uit. “Maar om ervoor te zorgen dat het werkt, mag je de leerlingen niet forceren: je moet hun mening vragen en denken aan de toegevoegde waarde die dit project ze kan opleveren.”
Aangezien drievierde van de leerlingen in de klas geen tuin heeft, had de leerkracht juist ingeschat dat ze het wel leuk zouden vinden om te experimenteren met een beplantingsproject op school. Maar dat is niet alles! Want in het kader van de les humane ecologie moeten de leerlingen van het 6e middelbaar leren om een “bio” chalet op de speelplaats in goede banen te leiden.
Dat was een goede gelegenheid om vertrouwd te raken met de “ethische” minionderneming: een project dat over een volledig schooljaar werd gevoerd… En mooi meegenomen is dat die productverkoop (fruitsap, appelen, peren, enz.) diende om een deel van de eindejaarsreis voor het 6e middelbaar te financieren. Een perspectief dat het 5e en 6e van de optie humane ecologie als muziek in de oren klinkt!
Goede tips voor de implementatie van een geïntegreerd project “compost en moestuin” in uw school
- Een compostbak voorzien om het vuilnis op school te beperken en de bak maken uit recuperatiemateriaal.
- Naast het beperken van de hoeveelheid afval zorgt composteren ervoor dat voedende elementen opnieuw in de bodem terechtkomen. Het is een waardevolle grondstof voor de moestuin en de CO2-cyclus is ermee rond (een uitgebreid hoofdstuk in de les van het 5e middelbaar).
- Een moestuin installeren in een plantenbak om de smaak van seizoensgroenten opnieuw te ontdekken; kruidenthee maken op basis van aromatische planten (bv.: munt, tijm, verveine, enz.) en die verkopen om een klasproject of een eindejaarsreis te financieren; aan de leerlingen van de optie kok voorstellen om de tuingroenten en aromatische planten te gebruiken om hun schotels te kruiden.
Didactische middelen en bronnen
- De vzw Le début des haricots voor pedagogische steun en activiteiten voor de leerlingen rond de moestuin en composteren: www.haricots.org
- Leefmilieu Brussel: www.leefmilieu.brussels > Thema > Voeding
- Het pakket “Mijn moestuin in de stad” met zaadjes en alle nuttige info. Meer info om dit pakket aan te schaffen: www.leefmilieu.brussels
- Stad Brussel: www.brussel.be (< Brussel in thema’s < Milieu & Reinheid < Milieu < Milieuraadgeving < Info & advies < Compostering)
- Brussels museum van De Molen en De Voeding: www.moulindevere.be
- Kokopelli-zaaigoed voor het behoud van biodiversiteit: www.kokopelli.be
DE GELEGENHEID OM SAMEN TE WERKEN
Beschikken over een hele reeks aromatische planten om kruidenthee te maken die ze volgend jaar in hun bio-chalet zullen verkopen: dat is een idee van de leerlingen van het 5e ! Ook willen ze de aandacht trekken van de klassen van het 4e jaar ingeschreven voor de kooklessen door ze compost ter beschikking te stellen en door ze een aanvoer van verse en seizoensgroenten te verschaffen die zonder pesticiden of meststoffen geteeld zijn.
De vuilnisbakken voor afvalscheiding in de school waren niet voldoende om de hoeveelheid gegenereerd afval te beperken. “Om de leerlingen uit de richting kok aan te sporen het afval in de witte zakken te beperken dachten we dat het nuttig zou zijn ze te composteren”, legt Julie Decastiau, leerkracht toegepaste wetenschappen, uit.
Maar er was geen sprake van om een bak in de winkel te gaan kopen, want de leerlingen moesten actief bij het project betrokken worden. “Ik heb ze documentatie gegeven en ze gezegd dat het de bedoeling was materiaal te recupereren om een compostbak te maken”, legt de leerkracht uit. “De week erna zijn ze met deurklinken en scharnieren gekomen want ze beseften dat een compostbak moest kunnen afgesloten worden. ” Dan hebben de leerlingen planken en materiaal gerecupereerd van het schoolpersoneel. “En toen waren ze helemaal gewonnen om het project verder te zetten”, onderstreept Julie Decastiau.Wat de moestuin betreft heeft Laurence Auchet de verschillende teams omkaderd en elk ervan gevraagd om een “architect” uit te kiezen belast met de supervisie van de werken. Terwijl een klas de plantenbak heeft gemeten, de plannen heeft getekend en de plek van de plantenbak heeft gekozen in functie van de lichtinval, heeft de andere zich gedocumenteerd over de combinatie van de planten en heeft ze een kalender opgemaakt voor het zaaien, het onderhoud en de waarnemingen. “Uiteindelijk heeft iedereen zijn steentje bijgedragen, maar op verschillende niveaus. ”
NIET ZOZEER HET RESULTAAT MAAR WEL DE AFGELEGDE WEG TELT!
Tijm, peterselie, munt, basilicum, wortelen, winterpostelein, radijzen… Eind mei waren er nog maar weinig groenten en aromatische planten die uitkwamen in de moestuin van het 5e en het 6 e . Daarbij kwam nog dat de leerlingen op school nog niet echt gebruik maakten van de compostbak. “Gezien het afval dat we terugvinden in de omgeving denk ik niet dat ze al goed weten waarvoor een compostbak dient”, aldus een ironische Noami die onmiddellijk de idee lanceert om borden te maken over het bestaan en de werking van een compostbak op school.
“Wat heeft goed en minder goed gewerkt? ” “Wat hadden we kunnen doen om de planten beter te laten groeien? “… Het is via die vragen dat Mevrouw Auchet haar les humane ecologie heeft afgerond met de leerlingen van het 5e jaar. “Als de moestuin dit jaar niet veel groenten heeft gegeven, dan moeten lessen geleerd worden uit de manier waarop het werd aangepakt. Zo kunnen de leerlingen het woord nemen om mogelijkheden te analyseren en te concretiseren. Want dat maakt de rijkdom van een project uit! “, besluit Laurence Auchet.
De klas aansporen om het experiment opnieuw te doen door ze alle kansen te bieden en nieuwe mogelijkheden aan te reiken voor september volgend jaar … Dat is de sleutel tot het succes!
