Operatie Re-creatie: Ecole Léonie La Fontaine (voorheen Ecole 1-2)
Kleuter- en lager onderwijs – 316 leerlingen
Fortstraat 80A, 1060 Sint-Gillis
Inrichtende macht: Gemeentebestuur van Sint-Gillis
Het doel van Operatie Re-creatie is om speelplaatsen om te vormen tot gemengde en kwaliteitsvolle natuurlijke speel- en ontspanningsruimten en tegelijkertijd een verkoelende groene plek in de wijk te brengen.
De “Ecole Léonie La Fontaine” (voorheen Ecole 1-2) is een van de 20 geselecteerde Brusselse scholen.
Meer over het project Operatie Re-creatie.
Bekijk hieronder vhet verloop van het project van deze school.
Deze school wordt begeleid door een consortium bestaande uit het architectenbureau AAC Architecture, de studio voor landschapsarchitectuur en stedenbouw Atelier Caneva-s, het design- en ontwikkelingsbureau OSMOS Network en het studie- en adviesbureau ARIES consultants, in opdracht van Leefmilieu Brussel.
Nieuwsfeed
Oktober 2022: het plan van de toekomstige speelplaats is afgerond!
November 2021: volwassenen willen weer meer groen op de speelplaats
SPEELPLAATS VERGROENEN, EEN PROJECT VOOR DE HELE SCHOOL
Gemeenteschool 1-2 in Sint-Gillis wil de speelplaats van de kleuterschool vergroenen, van de onthaalklas tot de grootste kleuters. Leerkrachten, directrice, onderhoudspersoneel en een vertegenwoordiger van de gemeente kwamen op een middag in november samen voor de door 21 Solutions geleide sessie rond de diagnose en de uitwisseling van ideeën. Door quarantaine na Covid, hebben sommigen online deelgenomen. En het was een echt succes!
Een speelplaats met veel potentieel
In deze ouderwetse gemeenteschool is de toestand duidelijk: de speelplaats is zeer grijs. Vegetatie ontbreekt, met uitzondering van enkele
groentebakken. Maar dankzij de goede oriëntatie is “de speelplaats ook heel licht”, zegt een deelneemster. Dit is zowel een goed punt voor toekomstige vergroening als een probleem bij warm weer: er moet rekening mee worden gehouden, vooral met jonge kinderen. De groep wijst ook op de aanwezigheid van vele mussen die zich ophouden in de spleten van de muren van de speelplaats. Het vergroeningsproject kon dus perfect worden ingepast in het participatieve vogelbeschermingsprogramma van de gemeente Sint-Gillis.
Nadenken over de overgang van thuis naar school
Door de speelplaats van buitenaf, aan de straatkant, toegankelijk te maken, zou het project ook een zachtere overgang tussen thuis en de school kunnen creëren: houtsnippers, boomstammeubilair, struiken, een beplant hek of klimplanten, wilgenhutten … Het team is ook erg enthousiast over het idee om de verschillende zones van de speelplaats te beplanten, om rust- en speelplekken te combineren. Wilgentenen hekken, aangepaste bestrating, vegetatie en zonwering kunnen die plekken voor de kinderen zichtbaarder maken dan eenvoudige verfmarkeringen op de grond.
Vergroenen, een globale aanpak
Het team is er vooral van overtuigd dat dit project ingepast moet worden in een globale aanpak waarbij de hele school betrokken is. Bij het binnenbrengen van water, aarde en planten moeten de kinderen begeleid worden om de voorzieningen te respecteren en nieuwe spelletjes te verzinnen. Ouders moeten worden geïnformeerd over de geschikte uitrusting om van de speelplaats te genieten. Het onderwijsteam beraadt zich over de wijze waarop de faciliteiten in het onderwijs geïntegreerd kunnen worden. Het onderhoudsteam zorgt ervoor dat de voorzieningen goed worden onderhouden zodat ze lang meegaan. Er wordt reikhalzend uitgekeken naar het vervolg: de voorstelling van de ontwerpschets dat opnieuw samen zal worden besproken.
Oktober 2021: Bewustmakingsdag met de leerlingen om wensen uit te wisselen
EEN DAGELIJKS CONTACT MET DE NATUUR BEVORDEREN
In Ecole 1-2 van Sint-Gillis is de speelplaats van de kleuterschool zeer grijs: een grote rechthoek van betonnen klinkers van bijna 600 m2, gelegen tussen hoge gebouwen, zonder bomen of struiken. Er zijn enkele speelmodules en plantenbakken. Maar ook buiten de school leven de kinderen in een zeer stedelijke ruimte en komen zelden in contact met de natuur. Het vergroenen van de speelplaats zal de kinderen de kans geven om zich elke dag met de natuur te verbinden.
Tijdens de eerste activiteit van het project ‘Operatie
Re-creatie’ nodigt Heide, animatrice van de vzw Zonnebloem, de kinderen uit hun zintuigen te prikkelen met het gezang van het roodborstje, de textuur van de dennenappel of de geur van de aarde. Vanaf de leeftijd van 4 of 5 jaar praten Marion, Aaron, Natalia, Zakaryus en de anderen over de aarde, het zand, het gras of de bomen. Vlinders, bloemen en vogels worden niet spontaan genoemd.
“De kinderen krijgen heel weinig de gelegenheid om buiten de school in contact te komen met de natuur“, legt juf Claire, hun lerares van de derde kleuterklas, uit. “We organiseren uitstapjes naar de parken, maar dit contact zou veel regelmatiger moeten zijn. Vandaar dat het belangrijk is om de speelplaats te vergroenen.”
Een vitaal element
Opvoeders en specialisten in de ontwikkeling van kinderen zijn het erover eens dat contact met de natuur van essentieel belang is, vooral vóór de leeftijd van 6 jaar. Naast leermogelijkheden ontwikkelt regelmatig contact met de natuurlijke omgeving de zintuiglijke vermogens, het geheugen en de concentratie, de creativiteit, de sociale vaardigheden en het zelfvertrouwen van kinderen. “Na een jaar van quarantaine waarin we de school niet mochten verlaten, voelen we duidelijk het verschil,” benadrukt juf Céline, kleuterleidster. “De kinderen zijn meer opgewonden, minder rustig. Voor mij is er duidelijk een verband“, legt ze uit.
Zich de natuurlijke ruimte eigen maken
“Allemaal samen tegen de graafmachine om de natuur op de speelplaats te verwelkomen!” Dankzij het vernieuwde spel van de boomgaard kunnen ze in hun verbeelding de stad en de natuur opnieuw met elkaar verbinden en zich hun speelplaats vervolgens beter voorstellen. Ze eigenen zich de ruimte toe op basis van hun ervaring: springen, rollen in het gras of van de glijbaan glijden. Wanneer zij zich de ideale speelplaats voorstellen, willen zij graag glijdende spelletjes, sportterreinen en klimbomen of iets dat aan wilde dieren doet denken. Het valt nog te bezien wat er op de binnenplaats zal kunnen worden aangelegd, zowel vanuit technisch oogpunt als vanuit het oogpunt van onderhoud en veiligheid, maar deze groene ruimte – die ook toegankelijk zal zijn voor de buurt – zal veel voordelen bieden!
Werkdocumenten
Fotogalerij
Bespreking en selectie van inrichtingsmogelijkheden voor de toekomstige speelplaats
De huidige speelplaats
Artikel geschreven door Bee-Com Dies – Virginie de la Renaudie. ©Foto’s: Bénédicte Maindiaux.
