Operatie Re-creatie: Ecole en couleurs
Kleuter- en lager onderwijs – 217 leerlingen
Rodenbachstraat 37, 1190 Vorst
Inrichtende macht: vzw Ecole en couleurs
Het doel van Operatie Re-creatie is om speelplaatsen om te vormen tot gemengde en kwaliteitsvolle natuurlijke speel- en ontspanningsruimten en tegelijkertijd een verkoelende groene plek in de wijk te brengen.
De “Ecole en couleurs” is een van de 20 geselecteerde Brusselse scholen.
Meer over het project Operatie Re-creatie.
Bekijk hieronder vhet verloop van het project van deze school.
Deze school wordt begeleid door een consortium bestaande uit het architectenbureau AAC Architecture, de studio voor landschapsarchitectuur en stedenbouw Atelier Caneva-s, het design- en ontwikkelingsbureau OSMOS Network en het studie- en adviesbureau ARIES consultants, in opdracht van Leefmilieu Brussel.
Nieuwsfeed
Oktober 2022: het plan van de toekomstige speelplaats is afgerond!
November 2021: het pedagogisch team, gemotiveerd voor een ambitieus project
We willen de natuur in de speelplaats brengen opdat de kinderen verbindingen leggen in een serenere en kindvriendelijkere omgeving.
De speelplaats zou niet langer alleen een ruimte zijn voor spel, maar zou worden beschouwd als een plaats voor individuele en collectieve ontwikkeling, voor het leren over sociale relaties en milieukwesties.
VRIJ SPELEN IN DE NATUUR
Naar aanleiding van een pedagogische studiedag is het Ecole en couleurs- -team (bijna) compleet. Doel van deze halve dag was samen voor de twee speelplaatsen een diagnose te stellen en een nieuwe inrichting te bedenken. Het enthousiasme is voelbaar omdat het potentieel zo groot is. “We zullen nog ruziemaken om op de speelplaats toezicht te mogen houden,” zegt Cindy, lid van het naschoolse team, met een knipoog. Hieronder lees je de troeven van het voorstel van de volwassenen.
Meer toegankelijke natuur voor de kinderen
Het grote beschermde schoolgebouw heeft twee speelplaatsen: een aan de straatkant, de andere binnen in het blok. Een paar bomen, wat struiken en een moestuin zijn de weinige groene elementen. “De bomen zijn oud, er is weinig grond en je kunt niet eens het fruit oogsten. Het valt op de grond en trekt dan wespen aan. Daardoor zijn de natuurelementen van de speelplaats niet vrij toegankelijk voor kinderen. Dat is echt jammer!” zegt Marie-Rose, een kleuterleidster. “Vooral omdat verbieden niet werkt!”
Een einde maken aan onderwaterspeelplaatsen
Bodemverharding is ook een plaag, die speelplaatsen bij elke hevige regenval in meren verandert. Het water wordt niet meer geabsorbeerd, de oude buizen raken verzadigd. “Met de grote daken en minder beton is er een manier om de afvoer van regenwater te herzien”, zegt Denis, die verantwoordelijk is voor de infrastructuur van de school. Het idee om op elke speelplaats een rivier of een waterloopje aan te leggen krijgt unaniem bijval. Het hanteren, decanteren, transporteren, … inzicht krijgen in de watercyclus en zijn verschillende toestanden maar ook in vervuiling, overstromingen of klimaatverandering: het team ziet het als een onuitputtelijke bron voor spelletjes, observaties en leermomenten.
De natuur als ruimte voor vrij spel
“Wat als we voetbal
afschaffen?” Het is bijna een taboe, zo essentieel lijkt voetbal, vooral voor de oudere jongens van de basisschool. Maar is dat niet net omdat de speelplaats geen andere activiteiten biedt die geschikt zijn voor hun leeftijd? Zonder echt over de kwestie te beslissen, bestaat er een consensus voor ambitieuze veranderingen en maximale vergroening. Net omdat de natuur een ruimte is voor vrij spel, zonder specifiek doel, die ruimte biedt voor experimenten en niet-gendergebonden spelen, voor alle leeftijden, in alle weer. “Het is echt een heel motiverend project!”, concludeert Alice, directrice van de school.
Oktober 2021: bewustmakingsdag met de leerlingen om te ontdekken wat de natuur zoal kan betekenen
DE NATUUR OP SCHOOL: EEN EVIDENTIE!
De ‘Ecole en couleurs’ probeert al jaren de inrichting van de buitenruimte te verbeteren. In deze school met een actieve pedagogie maken observatie, kennis en respect voor de natuurlijke omgeving integraal deel uit van het schoolproject. Met Operatie Re-creatie heeft de hele school zich in beweging gezet om lessen te ontwerpen die gunstig zijn voor de ontwikkeling van kinderen en biodiversiteit.
Zeer betrokken kinderen
Irene, Youri, Basile, Scarlett en de anderen zijn de ambassadeurs en ambassadrices van het project. Zij zijn er erg trots op samen te werken aan de inrichting van de nieuwe speelplaatsen. Elke leerling heeft samen met zijn of haar klasgroep een denkoefening opgestart en de ideeën stromen binnen om de ruimten te verbeteren. Zelfs de kleuters werkten in de klas en kwamen met zeer relevante ideeën: verwijder de onstabiele zwarte platen waar het ’s zomers te warm is, doe iets aan de plassen, laat het vriendschapsbankje niet naast de vuilnisbakken staan, vervang de “lelijke oude bomen”… Want ook bij het thema biodiversiteit voelen de kinderen zich zeer betrokken: “De natuur is ook goed voor ons, want wij zijn dieren”, zegt Arthur. “Ze geeft ons alles,” voegt Lucas toe, “water, lucht, zuurstof, voedsel en medicijnen”. “Alleen er al naar kijken geeft ons een goed gevoel,” voegt Agata eraan toe.
Score op biodiversiteit: zeer middelmatig
In dit prachtige Art Nouveau-gebouw uit 1911 hebben de kinderen twee speelplaatsen, één voor de lagere school en één voor de kleuterschool, die ook dienst doet als kinderdagverblijf. Deze speelterreinen zijn erg grijs vanwege het gebouw, maar de school heeft al gedaan wat ze kan om het groen te houden: een moestuin, een compost, kleine beplante bakken, enkele struiken en het onderhoud van meerdere oude bomen, waarvan sommige vruchten dragen. Maar wanneer de kinderen samen met Heide en Maïlys, van de vzw Zonnebloem, de biodiversiteitsaudit van de speelplaatsen uitvoeren, halen ze nauwelijks een score van 10 op 30: “We hebben niet veel,” merkt June op. “Het zal onze missie zijn om te verbeteren! ” zegt Cyndi, begeleidster en opvoedster.
Spelen met de natuur
De kinderen jongleerden vervolgens met behoeften en beperkingen: stoom afblazen en in een rustige omgeving zijn, zich beschermen tegen de hitte, maar ook tegen de regen en de overstromingen, observeren of hanteren, spelen of eten, maar ook fauna en flora verwelkomen, de aanwezigheid van de natuur in de stad versterken. Op de plannen hebben de kinderen de verwachtingen goed in evenwicht gebracht: vijvers en watersystemen, hoog gras, houtkrullen, struiken en hellingen vervolledigen de hoop op schommels, klimtoestellen, parcours en hutten. En in deze school, waar de lessen ook buiten worden gegeven, hebben de kinderen zelfs een amfitheater gepland op elke speelplaats!
Werkdocumenten
Fotogalerij
Spel over biodiversiteit en groene en blauwe netwerken in de stad
Biodiversiteitstest op de speelplaats – Identificatie van plaatsen die aangenaam en minder aangenaam zijn
Enkele voorstellen van de leerlingen
Ontmoeting met volwassen acteurs – oktober 2021
De huidige speelplaats
Artikel geschreven door Bee-Com Dies – Virginie de la Renaudie. ©Foto’s: Bénédicte Maindiaux.
