Operatie Re-creatie: Ecole 2 maternelle
Kleuteronderwijs – 180 leerlingen
Quinauxstraat 32, 1030 Schaarbeek
Inrichtende macht: Gemeentebestuur van Schaarbeek
Het doel van Operatie Re-creatie is om speelplaatsen om te vormen tot gemengde en kwaliteitsvolle natuurlijke speel- en ontspanningsruimten en tegelijkertijd een verkoelende groene plek in de wijk te brengen.
De “Ecole 2 maternelle” is een van de 20 geselecteerde Brusselse scholen.
Meer over het project Operatie Re-creatie.
Bekijk hieronder het verloop van het project van deze school.
Deze school wordt begeleid door een consortium bestaande uit het architectenbureau AAC Architecture, de studio voor landschapsarchitectuur en stedenbouw Atelier Caneva-s, het design- en ontwikkelingsbureau OSMOS Network en het studie- en adviesbureau ARIES consultants, in opdracht van Leefmilieu Brussel.
Nieuwsfeed
Oktober 2022: het plan van de toekomstige speelplaats is afgerond!
November 2021: Een collectieve keuze voor de inrichtingen
Het vooruitzicht niet direct van het eindresultaat te kunnen genieten, heeft de motivatie van de kinderen om deel te nemen niet getemperd. Ik heb daar veel bewondering voor.
DE KINDEREN, TOEGEWIJDE AMBASSADEURS
De leerlingen die nu meewerken aan het project voor de renovatie van hun speelplaats zullen het eindresultaat waarschijnlijk niet meer meemaken. Dit vooruitzicht vermindert hun motivatie niet om aan het project bij te dragen.
Er werden hen 80 inrichtingsvoorstellen voorgelegd. In een tweede sensibiliseringsworkshop hebben tien ambassadeurs van de 3e kleuterklas er samen 10 kunnen selecteren. Die lijst, die nog steeds te lang was, werd voorgelegd aan 8 andere kleuterklassen. Het doel was een top 3 op te stellen van de favoriete inrichtingen van de kinderen van de school.
De complexiteit van het project begrijpen
“De kinderen hebben echt indruk op me gemaakt. Als volwassene is het niet altijd makkelijk om een keuze te maken. Voor de kleintjes was het duidelijk! Ze hadden geen moeite om hun favoriete inrichtingen te kiezen”, vertelt juf Norah, leerkracht van de 3e kleuterklas. Deze kleine ambassadeurs begrepen ook hoe belangrijk het was om een top 3 te maken. “Ze begrepen de complexiteit van het project, de verschillende stappen. Zij hebben blijk gegeven van grote maturiteit door de uitdaging in hun respectieve klassen uit te leggen”, vervolgt zij.
Gedeelde keuzes
In de Ecole n° 2 is het proces echt participatief. Elke leerling stemde voor zijn of haar favoriete inrichting uit de top 10. “De keuzes waren duidelijk. Alleen de leeshoek was geen succes“, benadrukt juf Norah. De top drie bestond uit een rivier, een glijbaan en een spring- en klimmodule. Die keuzes werden vervolgens voorgelegd aan de volwassenen van de school die bij het project betrokken waren. “Wij waren meer verdeeld. De rivier zorgde voor veel angst op het vlak van veiligheid en toezicht“, vertelt de lerares, die terugdenkt aan de discussies tijdens een sensibiliseringsworkshop voor de volwassenen.
Een eerste plan van de speelplaats
Het studiebureau Ecorce, dat verantwoordelijk is voor de 
uitvoering van de plannen, legde in december 2021 een eerste plan aan de school voor. “Alle drie de verzoeken van de kinderen werden erin opgenomen. In het plan doorkruist de rivier de speelplaats. Wij hebben gevraagd het te herwerken om de met onze collega’s gemaakte afspraken na te komen. Het gaat echt om het combineren van ieders ideeën,” zegt juf Norah. De fasen van Operatie Re-creatie zijn talrijk en zullen niet onmiddellijk worden verwezenlijkt. “Het is jammer voor de kinderambassadeurs die bij deze co-creatie betrokken zijn. Ze zullen niet meer op school zijn wanneer de speelplaats wordt gerenoveerd… maar ze hebben misschien wel een broertje of zusje dat er zal kunnen van genieten. Wij zijn ook van plan samen te werken met plaatselijke vzw’s om de speelplaats open te stellen voor de buitenwereld. Er zijn besprekingen gaande om de praktische details vast te leggen. Het vooruitzicht niet direct van het eindresultaat te kunnen genieten, heeft de motivatie van de kinderen om deel te nemen in elk geval niet getemperd. Ik heb er veel bewondering voor”, besluit de lerares die zeer gemotiveerd is voor het project.
Oktober 2021: Bewustmakingsdag met de leerlingen om ruimte te maken voor biodiversiteit
AFGEVAARDIGDEN VOOR DE SPEELPLAATS
In de gemeenteschool nr. 2 in Schaarbeek werden tien kinderen van de 3e kleuterklas uitgekozen om zich hun toekomstige speelplaats voor te stellen. Tijdens twee sensibiliserings- en co-constructieworkshops namen zij deel aan een breed participatief proces!
Ze kwamen voor het eerst samen en de vragen vlogen ons al om de oren: “Gaan we onze speelplaats helemaal veranderen?“, “Waarom hebben we geen glijbaan?” Om hen in dit proces te begeleiden, plant Maïlys, van de vzw Zonnebloem, een eerste sensibiliseringsronde.
Zich een kikker, egel, roodborstje of bij voorstellen
Wat als de tuin ook een plek voor dieren zou kunnen zijn? Welke, bijvoorbeeld? “Bijen!”, zegt Ritaj. “Vogels!”, voegt Owen eraan toe. Maïlys stelt een bordspel voor om de kikker, de egel, het roodborstje en de bij te helpen de speeltuin te bereiken. Het doel? De speelplaats meer gastvrij maken voor deze soorten! Terwijl de dobbelstenen worden geworpen, verschijnen er stapels dode bladeren, vijvers, struiken, bomen of bloemen op de kaart van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dankzij deze eerste aanpak zullen de kinderen zich tijdens de volgende sessie in de plaats van deze dieren kunnen stellen. “Wij zullen de huidige speelplaats onderzoeken, de positieve en negatieve punten ervan ontdekken en de schuilplaatsen die de dieren kunnen verwelkomen. Daarna gaan we aan de slag met het plan van de speelplaats om met foto’s en pictogrammen veranderingen voor te stellen“, legt Maïlys uit.
“Toegang hebben tot de natuur is betekenis geven aan leren en tegemoetkomen aan de behoeften van kinderen”, zegt juf Norah van de derde kleuterklas.
De kinderen centraal in het participatief proces
Na deze grondige brainstorm in twee workshops zal elke afgevaardigde 10 ideeën voor verbeteringen in zijn of haar klas voorstellen. “Elke groep zal zijn top 3 geven. Dit zal bijdragen aan de rest van het proces met de volwassenen. Het is een pedagogische benadering die uitgaat van de behoeften van het kind,” legt juf Norah uit, een leerkracht die gemotiveerd is door en overtuigd is van het project ‘Operatie Re-creatie’;
Werkdocumenten
Fotogalerij
Spel over biodiversiteit en groene en blauwe netwerken in de stad – Kamishibaï over de biodiversiteit
De huidige speelplaats
Artikel geschreven door Bee-Com Dies – Fanny Leroy. ©Foto’s: Bénédicte Maindiaux.
