Operatie Re-creatie: Ecole La Farandole
Kleuter- en lager onderwijs – 340 leerlingen
Sint-Pieterssteenweg 193, 1040 Etterbeek
Inrichtende macht: Gemeente Etterbeek
Het doel van Operatie Re-creatie is om speelplaatsen om te vormen tot gemengde en kwaliteitsvolle natuurlijke speel- en ontspanningsruimten en tegelijkertijd een verkoelende groene plek in de wijk te brengen.
De “Ecole La Farandole” is een van de 20 geselecteerde Brusselse scholen.
Meer over het project Operatie Re-creatie.
Bekijk hieronder vhet verloop van het project van deze school.
Nieuwsfeed
Oktober 2022: het plan van de toekomstige speelplaats is afgerond!
Na de werkzaamheden: 30% doorlaatbare oppervlakte. Hieronder: een immersieve rendering van de toekomstige speelplaats.
December 2021: De natuur als speelplaats voor meer welzijn
De natuur beleven, haar leren kennen en waarderen, betekent ook dat de leerlingen voorvechters worden voor het behoud ervan.
NATUURSPELLETJES VOOR KINDEREN OP DE LAGERE SCHOOL
La Farandole, een school met 340 leerlingen, beschikt slechts over één speelplaats, waarvan de afmetingen en de indeling de speelzones sterk beperken. Alleen de kinderen van de kleuterschool kunnen genieten van een stukje natuur, zij het heel beperkt. Het team is er echter van overtuigd dat de aanwezigheid van natuur een bron van welzijn en responsabilisering is.
Weinig natuur voor de leerlingen van de lagere school
Dankzij de mobilisatie van een deel van het onderwijzend personeel hebben de kleuterklassen een kleine stadsmoestuin in bakken en zijn ze betrokken bij een project om het schoolterrein te vergroenen. Maar dit compenseert het gebrek aan groenzones op de speelplaats niet. Vooral voor de kinderen van de lagere school zou de vegetatie die nu ontbreekt een beetje natuur kunnen brengen in deze zeer grijze omgeving. Voor kinderen die weinig kans hebben om deze band met de natuur te leggen, zou dit zeer heilzaam zijn.
Een ruimte met vele beperkingen
De speelplaats van de lagere school is door bloembakken afgescheiden van het gedeelte voor de kleuters en wordt grotendeels in beslag genomen door het afdak, die bij regen beschutting biedt aan de kinderen. De ruimte is ook beperkt door het vrijhouden van een noodzakelijke toegangsweg voor voertuigen van de hulpdiensten en voor de opslag van materiaal (vuilnisbakken, hekken). Basketbalringen en voetbaldoelen zijn de enige spellen voor de kinderen van de lagere school, wat waarschijnlijk het grote succes van balspelen en loopwedstrijdjes verklaart.
Spelen in de natuur
De integratie van de natuur is dus ook een manier om van de speelplaats een meer gevarieerde ontspanningsruimte te maken, met plaatsen om te zitten en te rusten, een praatje te maken of te lezen. Tijdens de workshop heeft het team een voorkeur uitgedrukt voor multifunctionele voorzieningen om de verbeelding van de kinderen te stimuleren en hen in staat te stellen hun creativiteit te uiten: een labyrint, een pad gemaakt met boomstammen, struiken om zich in te verstoppen, wilgenhutten, een ronde houten bank … De voordelen voor de individuele kinderen zijn duidelijk, maar ze zijn dat ook op collectief vlak. Het team benadrukt dat het beleven van de natuur, haar leren kennen en waarderen, ook betekent dat de leerlingen voorvechters worden voor het behoud ervan.
November 2021: Een project dat meer groen en water brengt
We denken dat een paar goed geplaatste groenzones op de speelplaats voor een aangenamere en koelere omgeving zouden zorgen.”
We geloven sterk in de voordelen van groene ruimten als een manier om kinderen bij hun omgeving te betrekken.
GROEN OM HITTEPIEKEN TE BEPERKEN
Op de speelplaats van La Farandole, die gedeeld wordt door de kleuterschool en de lagere school, ontbreekt het aan schaduw. Er is een hitte-eilandeffect door de betontegels en de overdekte speelplaats met een polyester-dak dat werkt als een serre. Op zonnige dagen is het er behoorlijk warm. Een project om de speelplaats te vergroenen ligt voor de hand.
Schadelijke hitte
Het verschijnsel van hitte-eilanden op speelplaatsen is welbekend: grote betegelde oppervlakken met een laag reflectievermogen absorberen de energie van de zon. Om te voorkomen dat de speelplaats een oven wordt en om ervoor te zorgen dat het voor kinderen een aangename plaats blijft om te spelen, zijn bomen, waterpartijen en schaduwrijke zones nodig. Overmatige hitte verhoogt ook de concentratie van verontreinigende stoffen in de lucht, verhindert kinderen om zich te concentreren en vermindert hun leervermogen.
Koelte-eilanden creëren
De vergroening van de speelplaats van La Farandole zou dus een koelte-eiland creëren. Er is geen gebrek aan ideeën, zelfs met de beperkte ruimte: klimplanten op de muren, lichtgekleurde bekledingen om het weerkaatsingsvermogen van de grond te verbeteren, zones die gescheiden worden door kleine gevlochten wilgenmatten, een groendak voor de overdekte speelplaats …
Aandacht voor water
Naast beplanting helpt ook de aanwezigheid van water om de lucht overdag af te koelen. Voorwaarde daarvoor is dat het water de tijd heeft om te verdampen voordat het naar de riool stroomt. Ook hier zijn er veel mogelijkheden. De eenvoudigste oplossing is waarschijnlijk het aanbrengen van een drainerende bekleding (poreuze tegels of houtsnippers), om het regenwater zachtjes te laten infiltreren en te voorkomen dat het volledig wegvloeit. In La Farandole zouden we ook het circuit kunnen herzien dat een regenwatertank voedt die de neiging heeft over te lopen. En waarom zouden we de Broebelaar, een klein overdekt beekje dat vlakbij stroomt, niet opnieuw openleggen? Of een ludiek waterparcours aanleggen? Dat was alvast een van de opties die met enthousiasme werden gekozen door de kinderen en volwassenen die aan het project meewerkten.
Werkdocumenten
Fotogalerij
De huidige speelplaats
Artikel geschreven door Bee-Com Dies – Virginie de la Renaudie. ©Foto’s: Bénédicte Maindiaux.
