Over het project
In grote hoeveelheden aankopen, bestellingen groeperen, materiaal gezamenlijk gebruiken… Een overzicht van de “goede gewoonten” van de Ecole des Eburons. En weet je wat? Het kost helemaal niets!
“Ik heb al die kurken verzameld”, legt een juf uit terwijl ze een zak toont aan haar collega. Welkom in de kleuterschool des Eburons! Hier maken recycling, uitlenen en gemeenschappelijk gebruik deel uit van de dagelijkse realiteit… In deze school is er geen ecoconsumptieproject, maar praktijken die mettertijd gegroeid zijn en die door de schooldirectrice systematisch zijn ingevoerd.
“Aanvankelijk hebben we ons gegroepeerd omwille van besparingsoverwegingen en mettertijd hebben we gemerkt dat we ook goed bezig waren voor onze planeet”, legt Valérie Ferrer, directrice sinds een jaar, uit. Ze is jong, dynamisch en psychologe van opleiding. Ze was voordien twaalf jaar lang leerkracht en kent de behoeften van haar team goed. Bij haar aantreden als directrice heeft ze dus geen “project” opgelegd maar is ze vertrokken van de bestaande situatie en dynamiek om enkele aanpassingen voor te stellen die niets kosten maar toch heel wat veranderen!
DE RUIMTE ORGANISEREN VOOR GEMEENSCHAPPELIJK GEBRUIK
Het eerste dat opvalt bij het binnenkomen van de school: een hele reeks gerecycleerde dozen staan mooi naast elkaar in de gangen die naar de klassen leiden. Op die dozen kleven etiketten waarop te lezen staat: tijdschriften, kaasdozen, glazen potten, doppen… Tijdens de lessen moeten de juffen maar even de klas uit om het materiaal te halen dat ze nodig hebben.
“We hebben geleerd om de ruimte collectief te gebruiken”, legt Valérie Ferrer uit. In één ruimte, die de naam “BCD” (of “Bibliotheek documentatiecentrum”) meekreeg, zijn muziekinstrumenten, boeken en gezelschapsspelen te vinden op rekken en geklasseerd per leeftijdsklasse.
“Het voordeel is dat de leerkrachten ze niet meer in de klas moeten bewaren maar ze gewoon kunnen uitlenen en opnieuw terugbrengen naar die ruimte”, legt de directrice uit. En om de onderlinge uitwisselingen makkelijker te maken noteren ze systematisch hun naam, de titel van het uitgeleende boek of spel en de uitleendatum (evt. teruggeefdatum).
Dankzij dit systeem kan de directrice verschillende spellen aankopen in plaats van meerdere exemplaren van hetzelfde spel (die dan in elke klas zouden uitgedeeld worden).
ANDERS KOPEN: GEGROEPEERD EN IN GROTE HOEVEELHEDEN
Andere mogelijke piste: “Tot nadenken aanzetten op het moment van de aankoop”. Centraal in deze dynamiek staan Micheline (ook “Madame Récup” genoemd) en Valérie Ferrer. De eerste maakt de inventaris op van de behoeften van de leerkrachten. Wanneer de school het geschikte materiaal niet heeft, geeft ze een lijst door aan de directrice die een bestelbon uitgeeft op basis van de verschillende behoeften doorgegeven door het team. De bedoeling? Vermijden dat de leerkrachten zelf die “specifiekere” aankopen per stuk zouden doen. Uiteindelijk komen die dan duurder uit wanneer ze apart worden aangekocht en er is maar één klas die ervan profiteert.
“Voordien legde elke leerkracht de woensdagnamiddag vele kleine trajecten af om te gaan kopen wat hij/zij nodig had”, herinnert Manuella Roelandt, juf in de hoogste kleuterklas, zich. Door hun bestelling rechtstreeks door te geven aan de directrice zorgen de leerkrachten ervoor dat de school van groothandelsprijzen kan genieten, verliezen ze minder tijd, vermijden ze individuele verplaatsingen met de auto en hebben ze meer gevarieerd materiaal in de klas. Valérie Ferrer van haar kant neemt de tijd om de labels, aanbiedingen en prijzen te vergelijken. Op sommige momenten van het jaar kan ze dan genieten van kortingen en koopjes.
MINDER OPSLAAN OM MINDER WEG TE GOOIEN
De leerkrachten werken samen en spreken onderling af om dit gemeenschappelijke materiaal te gebruiken en te vermijden dat de school in juni verfresten over heeft die in de vuilnisbak zouden belanden.
Verder biedt die werkwijze de school de kans om voldoende materiaal te kopen en zo te vermijden een nutteloze voorraad aan te leggen. De voorbije maand heeft Valérie Ferrer bij voorbeeld de bestellingen voor Moederdag en Vaderdag op hetzelfde moment doorgegeven. “Zo heb ik gemerkt dat alle leerkrachten textielverf wilden: ik heb dus maar enkele tubes besteld en die hebben ze onder elkaar verdeeld.”
In de Ecole des Eburons is milieuvriendelijk verbruik ook te zien in de voeding!
Sinds september 2012 neemt de Ecole des Eburons deel aan het project “duurzame voeding” van Leefmilieu Brussel. Tijdens het vieruurtje geen sapjes meer maar gewoon water; geen choco meer op de boterham maar confituur aan groothandelstarief; soep, fruit en groenten in stukjes… En dan is er ook nog een proefklas die vergeten groenten herontdekt en eigen yoghurt maakt!
DE VOORKEUR GEVEN AAN DUURZAAM MATERIAAL
De aldus gedane besparingen geven de school de kans om ander kwaliteitsmateriaal aan te kopen. Zo hebben de 3 kleuterklassen een “ethische” pennendoos gekregen. “Het was een eindereeks die we hebben gekocht via de aankoopcentrale van Oxfam omdat de winkels hun voorraad niet waren kwijtgeraakt”, legt de directrice uit.
Verder stellen de leerkrachten penselen in niet-gekleurd en niet-gelakt hout en latten in niet- gelakt hout ter beschikking van hun leerlingen. In plaats van honderden aparte potjes lijm te kopen, gaat de school die gewoon zelf maken (op basis van water) en de leerkrachten verdelen die in herbruikbare potjes. De markeerstiften worden gewoon door de leerlingen aangekocht. “Zo leren ze zorg te dragen voor hun eigen materiaal”, legt Manuela Roelandt uit.
RECYCLING VALORISEREN
De school koopt niet alleen verstandig aan, ze heeft ook oog voor recyclage. De bedoeling? Een tweede leven geven aan boeken en spelletjes bijeengesprokkeld op brocantes maar ook aan allerhande gerecycleerde objecten die worden aangeboden tijdens een eindejaarstombola. “Naast economische aspecten vinden we deze werkwijze ook interessant vanuit pedagogisch standpunt. Want de kinderen leren voorwerpen waarderen die anders in de vuilnisbak zouden belanden”, legt Valérie Ferrer uit.
Andere pistes om de verspilling van grondstoffen te beperken: het systematische gebruik van recto/verso papier en in de mate van het mogelijke de aankoop van benodigdheden in bulk om verpakking te vermijden.
DE SLEUTELS VAN HET SUCCES
Het recept van de school om die goede praktijken in te voeren? Dat is eenvoudig! Respect van iedereen voor elkaars werkwijze en een directrice die de tijd neemt om te luisteren en de banden binnen het onderwijsteam op te bouwen en te verstevigen. “Conclusie, alle teamleden kennen elkaar goed, eten samen en komen regelmatig bijeen… Er ontstaat een wederzijds vertrouwen en de communicatie gebeurt spontaan.”
