Over het project
Hoe de hoeveelheid afval die binnenkomt in de school verminderen? Een leerkracht en haar klas in het 4e leerjaar van de Saint-Joseph – Saint-Rémyschool hebben het experiment gevoerd. Een project dat afval wil beperken vooraleer te sorteren!
Aan de gootsteen vullen Berkay en Billal, twee leerlingen van het 4e leerjaar van Saint-Joseph – Saint-Rémy hun bekertje met kraantjeswater in de klas. “Water drinken in een beker is een manier om geen afval naar school mee te nemen. En als je een flesje meebrengt, gebruik je het meerdere keren opnieuw want dat is beter voor het milieu”, leggen ze uit.Als voorbode van deze actie wilde David Michils, klassenleraar van het 4e leerjaar, de slechte gewoonten in de school veranderen. “Bij het spelen vormden de leerlingen hun afval om tot projectielen om ze over muren te gooien of ze vonden het leuk om ze in de foute vuilnisbak te gooien”, legt een leerkracht uit. “Gevolgen: het sorteren van afval gebeurde niet correct en het schoonmaakteam had de gewoonte om al het afval in dezelfde zak te steken. ” De leerkracht was verontwaardigd over die situatie en besliste om een project op te zetten met zijn klas om de leerlingen te sensibiliseren tot afvalbeperking. En de zaak “aan de bron” aan te pakken!
STAP VOOR STAP
Er werden verscheidene activiteiten voorgesteld aan de leerlingen. “Het was de bedoeling om geleidelijk te werk te gaan zodat het project stap voor stap zou gaan en de leerlingen actief zouden kunnen meewerken”, legt David Michils uit. Om het onderwerp aan te snijden konden de leerlingen via een filmpje van Leefmilieu Brussel kennismaken met het thema vanuit 3 hoeken: overconsumptie, verspilling en ecoconsumptie.
Om daarna vooruitgang te boeken heeft de leerkracht een reeks opdrachten voorgesteld aan de leerlingen. De eerste bestond erin de vuilnisbak van de klas te openen en de inhoud ervan te analyseren. “Na die activiteit hebben de leerlingen begrepen aan welk type afval ze moesten werken”, legt David Michils uit.
Andere opdrachten gevoerd door de klas: een tussendoortje “bye bye afval” invoeren dat de voorkeur geeft aan fruit; een antireclamesticker kleven op de brievenbus of indien mogelijk erover praten met de ouders; een enquête voeren thuis over wegwerpvoorwerpen die in “herbruikbare” versie kunnen aangekocht worden…
“Een reeks aantrekkelijke activiteiten waarover de leerlingen konden praten en ideeën konden uitwisselen in de klas. De eindbedoeling was dat ze geen enkel stuk afval meer zouden meebrengen dat afkomstig was van bij hen thuis”, legt de leerkracht uit. Zo vertelt een leerling dat zijn grootvader in Marokko lege flessen hergebruikt om er zijn melk in te verkopen; een andere heeft altijd een stoffen zak bij in zijn boekentas, nog een andere neemt een brooddoos of een herbruikbaar zakje mee om zijn tussendoortje (of fruit) in te verpakken; enz.
De etappes van het project
Fase 1: Een referentieklas
1. Sensibilisering door een spektakel of een video
2. Kennismaking door het openen van een vuilnisbak in de klas en het ontdekken van het afval
3. Reconstructie van een vuilnisbak op basis van tussendoortjes van de klas
4. Een lijst opmaken van de verbruikte voedingsproducten
5. De stoffen bespreken waaruit ze bestaan
6. Als de vuilnisbak uitpuilt, hoe de zaak onder controle houden? Door de klas één opdracht per week te geven! Cf. het boekje “De Strijd tegen het afvalleger” van Leefmilieu Brussel: www.leefmilieu.brussels/scholen (> Didactische hulpmiddelen)
Fase 2: De hele school motiveren om mee te
Handige tips van de klas van het 4e leerjaar om de vuilnisbakken op school minder te vullen
- Het gebruik aanmoedigen van brooddoos en veldfles, en fruit promoten als tussendoortje.
- “Fruitdagen” organiseren op school en fruitsalade voorstellen aan alle klassen.
- Geleidelijk een voorraad vaatwerk aanleggen voor de klas (bij voorkeur zoeken in brocantes, enz.) en dit gebruiken bij verjaardagen om te vermijden dat kinderen afval (plastic borden en glazen) meebrengen van thuis.
- “Kringloop”-boekjes maken met kladblaadjes en twee diskettes als cover.
- Borden maken en een fresco met afval in 3D en dit ophangen in de centrale hal om de hele school aan te zetten het voorbeeld te volgen.
- Een humoristisch liedje uitvinden over het thema afval en het voorstellen aan de andere klassen.
MEN ZEGGE HET DOOR
Na afloop van de opdrachten is de klas van het 4e leerjaar de andere klassen gaan bezoeken om over de acties te vertellen. “Dat was de gelegenheid om andere leerlingen aan te sporen het project uit te breiden”, legt de leerkracht uit. Een liedje maken, een activiteit organiseren rond afval sorteren in de klassen met informatieborden… De hele school werd gesensibiliseerd.
“Naar aanleiding van het project heeft de bibliothecaris van de school zijn veertiendaagse van het lezen toegespitst op het thema behoud van de planeet”, legt de leerkracht uit. En de kleuterklassen hebben dingen gemaakt op basis van recuperatiematerialen, terwijl de klas van het 4e gepersonaliseerde potloodhouders en kringloopboekjes met diskettes heeft ineen geknutseld.
EN NU IS HET AAN JOU!
Voortaan zijn tetrapakken en frisdrank verboden in de school en wordt enkel water aanvaard. Ook het afval sorteren verloopt beter en het onderhoudspersoneel scheidt blauwe zakken van witte zakken. Maar is de hoeveelheid afval daarmee verminderd? “Dat was alleszins de bedoeling, maar we moeten nog wegingen uitvoeren om dat exact te kwantificeren”, verklaart Henry Trajman, directeur van de school. Wie weet? Misschien een idee om te doen bij het begin van volgend schooljaar?
Een goeie tip voor klassen die in de voetstappen willen treden van de leerlingen van Meester David!
