Over het project
Duurzame voeding, moestuin, water, energie … Er zijn ontelbare ecologische activiteiten in kleuterschool 2 in Schaarbeek. Met de gewaardeerde hulp van de gemeente kunnen alle klassen mee participeren. Een overzicht van de projecten:
DOOR DE BOMEN HET BOS ZIEN
Wanneer je in de autonome kleuterschool 2 binnenkomt, springen de knutselwerkjes met groenten aan het plafond, de tuin, de affiches en de panelen onmiddellijk in het oog. Alles is begonnen met de bevrijding van Kleine Boom en Grote Boom “gevangen in de tegels van de speelplaats”, legt Filip Engelen van de pedagogische cel Netheid en Groene Ruimtes van de gemeente Schaarbeek uit. Met zijn hulp en begeleiding werd een deel van de tegels op de speelplaats uitgebroken. De aldus vrijgekomen ruimte moest plaatsmaken voor de “toverboon”, een plek voor insecten en bloemenbeplanting, versierd met knutselwerkjes op basis van recuperatiemateriaal van de kinderen. Want “om deze plek te kunnen respecteren, moeten de kinderen er allemaal een steentje toe bijdragen en ze omarmen“, legt Joëlle Van Langendijk, directrice van de school, uit.Bij gebrek aan fatsoenlijke aarde konden er in de “toverboon” geen moestuingewassen groeien. Maar geen nood, juf Nathalie Vancausbroeck plaatste gewoon moestuinen in rechthoekige bakken op de platte daken van de oude gebouwen! Met de hulp van vzw “Le début des Haricots”, in het kader van het project “Kleurentuin”, heeft de juf een samenwerking opgestart met een leerkracht van de lagere school. Het project bestond uit activiteiten rond tuin en keuken bestemd voor 5- tot 8-jarigen om een continuïteit tussen de kleuterschool en de lagere school te garanderen. Elke drie weken werd zelfs een middagmaal bereid voor alle klassen! “De kinderen zijn echt geëvolueerd en opgegroeid met dit project”, stelt de lerares vast. Daar kwamen nog artistieke en creatieve animaties bij door Sibrine Devlaminck, een andere leerkracht. En ook uitstapjes, onder meer rond de appel in de herfst met de vzw “Tournesol-Zonnebloem”.
“De begeleiders en de partners zijn van primordiaal belang bij dit soort project”, voegt Joëlle Van Langendijk toe. Zo heeft Filip ook geholpen bij het aanleggen van een moestuin op de speelplaats met alle kinderen van de school, ongeacht hun leeftijd. Hij stelde onder meer animaties voor in het Josaphatpark met de serres, de moestuin en de pedagogische tuin van de gemeente. De bedoeling was om de kinderen te laten ontdekken, voelen, verkennen en zoeken.
HET MILIEU VOOR IEDEREEN EN VOOR ELK WAT WILS
Een hele reeks projecten en initiatieven die de leerkrachten samenbrachten, zijn in 2011 bekroond met de prijs “Promopart” voor pedagogische innovatie en milieuonderricht. Sindsdien zijn de ideeën blijven opborrelen in een enthousiasme dat geleidelijk door de hele school werd gedeeld. Zo heeft Sophie Delmarche, deeltijds gedetacheerde leerkracht, de fakkel overgenomen om samen met Nathalie de gegroepeerde workshops te organiseren.
Want het was de bedoeling dat alle kinderen op school ervan zouden profiteren. Zo zijn er animaties over water gemaakt in het Centrum voor Milieu-initiatie (CRIE) van Villers-la-Ville en in het Josaphatpark om het thema rivier en vijver aan te kaarten. De juf heeft zelfs de toegangssleutels tot het park zodat ze kan gaan plukken in de boomgaarden met de leerlingen!
En dat is nog niet alles! Céline Darquenne, een andere juf die ook deeltijds gedetacheerd is, heeft sinds 2013 energieworkshops ontwikkeld voor alle klassen. “Aanvankelijk ging het om een project van een jaar maar nu besef ik dat we vooruitgang moeten boeken voor de school en voor de gebouwen, niet enkel op didactisch vlak”, legt ze uit. Met de hulp van Denis Richir, animator bij de vereniging APERe, ziet het project “Ik heet energie en ik ben mooi” stilaan het daglicht, zelfs zonder de inbreng van externe fondsen!
Voorgestelde activiteiten per thema en niveau
Voeding
- 1e jaar: sensibilisering tot respect voor de natuur
- 2e jaar: ontdekking van de appel, bereiding van appelmoes en maken van een boekje
- 3e jaar: waarnemen van fruit, verzamelen van zaadjes en zaailingen, activiteiten in de moestuin waaronder plukken en kookactiviteiten met groenten die de kinderen het jaar voordien zaaiden
Energie
- 1e jaar: ontdekking van energie via het lichaam, verven met bellen blazen en windmolens maken
- 2e jaar: ontdekken van verscheidene energiebronnen, rationeel energieverbruik en “de juiste reflexen”
- 3e jaar: dieper ingaan op de stof die in het 2ejaar gezien isParallel met al die activiteiten ontdekken de kinderen hoe afval te sorteren tijdens het laagseizoen van de moestuin en er is ook een project om nestkasten te installeren aan de gang. Sinds 2014 is er ook een collectief vieruurtje waardoor kinderen hun voeding variëren, producten uit het seizoen eten en globaal gezien hun ecologische impact verminderen.
Al deze projecten samen hebben een vruchtbare voedingsbodem gegeven aan de schoolgemeenschap en dat laat ook de leerlingen niet onverschillig. Filip vertelt dat hij op een dag vier schoppen in een hoop aarde stak en aan de kinderen vroeg: “En wat doen we nu? De kinderen riepen in koor: we beginnen er samen aan!” Leerkrachten en leerlingen werken samen aan hetzelfde project, dragen hun steentje bij en iedereen profiteert ervan.
IDEEEN VOOR DE NABIJE TOEKOMST
En om nog meer coherentie binnen de school en in de projecten te krijgen, wil het schoolteam stappen zetten om het Label Ecodynamische Onderneming van het Brussels Gewest te behalen. Het heeft ook geantwoord op een projectoproep van COREN, “De School van Morgen”, om hun aanpak nog beter te omkaderen. Ten slotte zal de gemeente opnieuw aangesproken worden voor de komende projecten en werd er een idee gelanceerd om de projecten rond moestuin en energie in het schoolwerkplan te integreren. Een school boordevol opborrelende ideeën die maar niet uitgeput raken!
